Rüzgar ve Güneş Daha Mı Zeki Oldu?
Yaka, yenilenebilir enerjinin yapay zekayla nasıl bir sıçrama yaptığını anlatırken durmuyor. “Rüzgarın ne zaman eseceğini, güneşin ne kadar parlayacağını tahmin etmek eskiden zordu. Şimdi yapay zeka bunu saniyeler içinde çözüyor!” diyor. Mesela, 2025’te Shell’in raporuna göre, AI destekli sistemler rüzgar santrallerinin verimini %15 artırmış. “Düşünün, bir türbin ne kadar enerji üreteceğini kendi kendine hesaplıyor,” diye ekliyor Yaka. Peki, bu bize daha ucuz elektrik olarak döner mi? Yaka gülüyor: “Umarım, ama önce sistemler yaygınlaşmalı.”
Akıllı Şebekeler: Elektrik Kendi Yolunu mu Buluyor?
Enerji şebekeleri deyince aklınıza eski kablolar gelir mi? Yaka, bu algıyı yıkıyor. “Yapay zeka, şebekeleri bir orkestra şefi gibi yönetiyor,” diyor. Çin’de 2025’te devreye giren bir akıllı şebeke projesi, enerji kaybını %10 azaltmış; 800 milyar dolarlık bir yatırım bu! “Elektrik, nerede ihtiyaç varsa oraya gidiyor, israf azalıyor,” diye anlatıyor Yaka. Ama içimden geçiriyorum: “Ya bir gün bu şebeke ‘Ben dinleniyorum’ derse?” Yaka, “O kadar da akıllanmadı, merak etme,” diye şakayla karışık rahatlatıyor. Sizce bu sistemler hayatımızı ne kadar kolaylaştırır?
Enerji Tüketen Yapay Zeka, Enerji mi Üretiyor?
Yaka bir noktada durup düşünüyor: “Yapay zeka enerjiyi çok tüketiyor, ama aynı zamanda tasarruf da sağlıyor.” International Energy Agency’nin 2025 verilerine göre, AI veri merkezleri küresel elektriğin yüzde 2’sini yutuyor, ama optimizasyonla yüzde 15 tasarruf mümkün. “Bir fabrikanın tüketimini düşürdüğümüzde, aslında enerji üretmiş gibi oluyoruz,” diyor Yaka. Peki, bu dengeyi nasıl kuracağız? “Hem tüketip hem kurtaran bir teknolojiye güvenmek zor mu?” diye sorasım geliyor, ama Yaka’nın heyecanı beni de sardı.
Sistemler Çıldırırsa Ne Olur?
Her şey tozpembe değil tabii. Yaka bir anısını paylaşıyor: “Bir keresinde yapay zeka yanlış tahmin yaptı, türbinler gereksiz yere hızlandı, az kalsın bakım masrafı çıkıyordu!” Gülüyor ama ekliyor: “Doğru veri olmazsa, teknoloji de şaşırır.” Şubat 2025’te bir haberde, İngiltere’de bir AI sisteminin hava tahmini hatası yüzünden enerji dağıtımında aksama yaşandığı yazıyordu. “Hep tetikte olmalıyız,” diyor Yaka. Sizce bu riskler büyür mü, yoksa zamanla azalır mı?
Enerjinin Geleceği Bizim mi?
Yaka’nın son sözü çarpıcı: “Yapay zeka enerjiyi akıllandırıyor, ama yönü biz belirliyoruz.” Şakayla, “Belki bir gün evdeki lamba ‘Bugün tasarruf yapıyorum’ der,” diyor. Güldüm, ama düşününce haklı olabilir. BloombergNEF’in 2025 raporuna göre, AI enerji projeleri 1-2 GW’lık dev merkezlere yöneliyor. Enerji artık sadece bir kaynak değil, bir ortak gibi. Ama bu ortak bize ne kadar kulak verir? “Biz mi onu yönetiyoruz, yoksa o mu bizi?” diye sormadan edemiyorum. Siz ne düşünüyorsunuz, bu yeni dönem kime yarayacak?
akıllı enerji - enerji ekonomisi 
