Ukrayna Krizi -Doğal gaz stokları dolu olmalı!
Türkiye, kullandığı doğal gazın yaklaşık yüzde 50'sini (Zaman zaman oran değişebiliyor) boru hatlarıyla Rusya'dan alıyor: Rusya'dan gelen gaz, 3 hat üzerinden alınıyor. Bu hatlardan 2'si Karadeniz'den, biride Ukrayna üzerinden geliyor.
Bilindiği gibi; son aylarda ve özellikle de son günlerde, Ukrayna ile Rusya arasında yeni bir siyasi kriz yaşanıyor. Bu sefer ki kriz çok ciddi. O kadar ki, başta ABD olmak üzere Avrupa'da, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal edeceğini konuşuluyor. Böyle bir işgal, siyasi krizin yanında, doğal gaz içinde çok ciddi kriz risk demektir. Çünkü, ABD ve AB (Arupa Birliği) böyle bir işgale karşılık askeri olmasa da (Ukrayna'ya askeri malzeme yardımının yanında doğrudan savaşa girmeme) Rusya'ya çok ciddi ekonomik yaptırımlar uygulanacağını açıklıyor.
Tabi böyle bir durumda; Ukrayna üzerinden gerek Türkiye ve gerekse Avrupa'ya gaz akışında ciddi sıkıntı yaşanması, çok yüksek bir ihtimal. Rusya işgali içinde, Şubat-Mart 2022 tarihleri konuşuluyor olması, krizi daha da derinleştiriyor. Çünkü, bu aylar tam kış dönemi. Kesintiye uğrayacak gaz akışı, hem ısınma amaçlı ve hemde elektrik-sanayi tüketim amaçlı doğal gaz akışında ciddi aksaklıklara neden olabilir.
Türkiye'nin Günlük Doğal Gaz Tüketimi
Türkiye'nin Günlük Doğal Gaz Arzı (Max)
Günlük Doğal Gaz Talebi (Max) 245 Milyon Sm³ Günlük Doğal Gaz Arz Miktarı 310 Milyon Sm³ Kaynak: TSKB, Enerji Görünümü Raporı 2021.
Doğal gaz için Ukrayna ve Rusya önemli
Bilindiği gibi Türkiye, kullandığı doğal gazın yaklaşık yüzde 50'sini (Zaman zaman oran değişebiliyor) boru hatlarıyla Rusya'dan alıyor: Rusyadan gelen gaz, 3 hat üzerinden alınıyor. Bu hatlardan 2'si Karadeniz'den, biride Ukrayna üzerinden geliyor.Ve Türkiye bugüne kadar, Rusya ve de Ukrayna üzerinden doğal gazı alımında ciddi bir sorun yaşamadı. 2010 - 2024 yılları başta olmak üzere zaman zaman Ukrayna-Rusya arasında krizler yaşanmış ve gaz akışı öncelikle Avrupa'yı zora sokmuştu (Bu ve diğer krizlerin; Türkiye'ye ciddi bir yansıması olmadı, bugüne kadar).
Doğal gaz ve petrol stoku şart
İyi olan o dur ki, Rusya ile Ukrayna krizinin barışçıl yollarla çözülmesi. Ancak, siyasi analistler buna pek ihtimal vermiyor. Ve ufukta bir savaş gözüküyor. Bu konuşulduğuna ve ciddi ciddi tartışıldığına göre Türkiye, acilen doğal gaz depolarına gaz stoklamalı (Tam kapasite). Aynı şekilde acil ihtiyaçlar için LNG (Sıvılaştırılmış Doğal Gaz) sözleşmeleri gündemde olmalı.Benzer şekilde petrol-akaryakıt içinde depolama gündeme alınmalı. Şirketlere (Rafineri-dağıtıcı), petrol stok durumlarını gözden geçirmeleri istenmeli ve yeterli stok sağlanmalı. Çünkü, Rusya hem doğal gaz için ve hemde petrol için dünyanın en önemli üreticilerinden ve satıcılarından birisi.
Gerçi, soğuk savaş döneminde bile siyasi krizler, doğal gaz ticaretini-akışını pek etkilemedi. Ancak, son yıllarda dünya çok değişti. Kriz durumlarında bütün enstrümanlar masaya konuyor (Siyasi-ekonomik).
Bu nedenle de Enerji Yönetimi; muhtemel derinleşecek Ukrayna-Rusya krizine karşı, doğal gaz ve petrol ihtiyacını karşılamak için şimdiden tedbirlerini almalı. Muhtemel bir Ukrayna işgali, dünyayı hem çok yoracak ve hem de bir çok dengeyi değiştirecektir; siyasi ve ekonomik olarak.
Doğal gaz Tarihi - Türkiye'de doğal gaz ilk kez ne zaman kullanıldı?
Temenni odur ki, krize barışçıl çözüm bulunması. Fakat hazırda olmakta fayda var.
Analiz - Enerji Ekonomisi
Türkiye Doğal Gaz Giriş - Çıkış Noktaları (2021).