Türkiye'nin 'Volkan' haritası!
Türkiye'nin Volkan Haritası... Volkan nedir? Volkanik Bomba ne demek? Volkan tüfü nedir? Volkan terimleri...
Türkiye'nin Volkanları
Türkiye’nin Volkanları, başkenti ve büyük şehirleri. Ülke sınırının ötesine uzanan 200 km’lik zon Türkiye’yi doğrudan etkileyebilecek diğer volkanları göstermektedir.
- Türkiye Volkan Haritası geniş halini görmek için, haberin sonundaki foto üstüne tıklayınız...
'Türkiye’de Holosen’de etkin olmuş 13 adet volkan bulunmaktadır. Bunlar Batı Anadolu’da Kula ilçesi civarında belirli bir alan olarak gözlenirken, Orta ve Doğu Anadolu’da kuzeydoğu-güneybatı yönlü dizilmişlerdir. Bunlar, Batı Anadolu’da Kula volkanik alanı, Orta Anadolu’da Karapınar volkanik alanı, Hasan Dağı, Acıgöl-Nevşehir, Göllü Dağ, Erciyes Dağı, Doğu Anadolu’da Karacadağ, Nemrut Dağı, Süphan Dağı, Girekol Tepe, Tendürek Dağı, Ağrı Dağı ve Kars Volkanik alanı olarak isimledirilmişlerdir.'
Türkiye Volkan Tarihi...
'Türkiye’deki bu volkanizmanın kökeni oldukça karmaşık olup, varsayılan kompleks bir plaka etkileşimi sistemi, plaka-içi ve yitim zonu prosesleri nedeniyle bütünüyle anlaşılamamıştır. Volkanların morfolojileri volkanik arazilerdeki küçük konilerden, kalkan tipi volkanlara ve büyük stratovolkanlara kadar değişiklik gösterir. Magma bileşimi genelde andezitik ve riyolitik özellikler göstermekte olup, çoğunlukla ortaçtan asidiğe değişir.'
'Bu volkanlardan üçünde 4’ü tarihsel patlama olmak üzere, altı volkandan 38 Holosen püskürmesi kaydedilmiştir. Ağrı Dağı’nın 1840’daki Volkanik Patlama İndeksi (VPİ)ne göre 3. derece olarak nitelenen tarihsel püskürmesi dışında, püskürmelerin büyüklüğü çoğunlukla bilinmemektedir. Pleyistosen’de iki volkanda büyük patlamalı püskürmeler kaydedilmiştir; kaydedilen en geniş püskürme 110 bin yılında, Acıgöl-Nevşehir’de Üst Acıgöl Tüfü’nün M 6.2 şiddetli püskürmesidir. Püskürme büyüklükleri ile ayrıntılı püskürme tarihinin bilinmemesi, Türkiye’nin volkanlarında tehlike değerlendirmesini zorlaştırmaktadır.'
'Nemrut Dağı, Holosen’de kaydedilen en büyük püskürmelere sahiptir. 1597 ve 1657’de iki tarihsel püskürme gerçekleştirmiştir. Diğer tarihsel aktiviteler; Ağrı Dağı’nın 1840 yılında VPİ’nin 3 olduğu tahmin edilen püskürmesiyle ve Tendürek Dağı’nın 1855 yılındaki püskürmesidir. 1900 yılından beri de Ağrı Dağı’nda bir hareketlilik olduğu bildirilmektedir.'
'Ağrı Dağı’nın iki püskürmesinde de yaşam kaybı olduğu bildirilmektedir. Çeşitli kaynaklara göre 1840 püskürmesi, piroklastik akışlardan dolayı yaklaşık 1900 kayıpla sonuçlanmıştır.'
Kaynak: MTA (Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü)
Volkanla ilgili terimler - tanımlar
Volkan nsedir?
Volkan: 'Yanardag. Magmanın yeryüzüne çıkan sivri veya yatık koni biçiminde, tepesinde bir püskürme agzı (krater) bulunacak şekilde oluşturdugu dag (Yanardag).
Volkan Boması nedir?
Volkan Bombası: 'Büyük lav parçalarının kraterden fırlarken havada eksenleri etrafında dönerek katılaşmasından meydana gelen kayaç parçaları.'
Volkan bombalarının fındık büyüklügünde olanlarına lapilli denir.
Volkan Camı nedir?
Volkan Camı:'Volkanik kökenli, camsı ve genellikle siyah renkli olan ve perlit grubuna giren bir mineral. Minerolojide obsidiyen olarak bilinir. Demir oksit içermesi durumunda rengi kırmızı veya kahverengi, içinde gaz kabarcıkları bulunanı ise açık gri olur. Nadiren de olsa siyah-kırmızı veya siyah-gri şeritli türlerine de rastlanır. Obsidyenlerdeki bünye suyu pekştayn ve perlitlerden daha azdır.'
Volkanik Kayaç nedir?
Volkanik Kayaç: '1) Volkan bacası adı verilen yerkabugu çatlaklarından erimiş magmanın yeryüzüne çıkarak akması veya kubbe şeklinde yıgılarak soguması sonucu meydana gelen magmatik kayaç. 2) Püskürük (ekstrüsif) kayaç.'
Volkanik Tüf nedir?
Volkanik Tüf: 'Volkan küllerinin tabakalar halinde birikmesi ile meydana gelen kayaç.'
Kaynak: Eti Maden - Maden Terimleri Sözlüğü
Enerji Ekonomisi
Türkiye'nin Volkan Haritası.