Türkiye ilk DOĞAL GAZ kullanmaya ne zaman başladı?
- Soru: Türkiye, ilk DOĞAL GAZ kullanmaya ne zaman başladı?
- Cevap: İlk doğal gaz 1992 yılında İstanbul'da (Kadıköy) kullanılmaya başlandı.
- Soru: Türkiye ilk doğal gaz anlaşmasını ne zaman yaptı?
Cevap: Türkiye ilk doğal gaz anlaşmasını 1986 yılında yaptı.
AYRINTILAR!
Türkiye ilk doğal gaz anlaşmasını 1986 yılında SSCB ile yaptı. İlk doğal gaz ithalatına ise 1987 yılında başladı. Ve ilk doğal gaz tüketimide 1992 yılında İstanbul'da başladı.
1980'li yılların sonu ve 1990'lı yılların başlarında Türkiye'de özellikle İstanbul - Ankara gibi büyük şehirlerde hava kirliliği ciddi tehlike arz etmekteydi. Bu durumu çözmek için diğer fosil yakıtlara (Petrol, kömür vb) göre daha çevreci olan doğal gaz kullanımı gündem geldi. Ve bu amaçla Rusya ile (Eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği - SSCB) ile ilk doğal gaz alım anlaşması yapıldı (1986). Ve Türkiye 1987 yılından itibaren de ilk doğal gaz ithalatna başladı. İlk gaz kullanımı ise İstanbul - Kadıköy'de oldu (1992, İGDAŞ).
Doğal gaz kullanımı çok hızlı yaygınlaştı
Türkiye; pratik anlamda 1990'lı yıllarda İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerde hava kirliliğini ortadan kaldırmak için kullanmaya başladığı doğal gazı, aradan geçen yıllar içinde ve özellikle 2000'li yıllar sonrasında 'Bir konfor' olarak tercih etmeye başladı. Bu ise, doğal gazın kullanımını hızla yaygınlaştırdı. Doğalgazın yaygınlaşması ile, doğal gaz talebi de hızla arttı. Ve buna paralel gaz arz - talep dengesini karşılamak için çok sayıda doğal gaz alım anlaşmaları yapıldı (Boru gazı ve LNG - Sıvılaştırılmış Doğal gaz. Son dönemde de spot gaz ve FSRU - Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma alımı ve anlaşmaları da yapılıyor). Bugün; başta kamu şirketi BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol taşıma AŞ) olmak üzere, kamu ve özel şirketler eliyle boru gazı, spot gaz, FSRU ve LNG olarak Türkiye doğal gaz ithalatı yapıyor.Ve artık Kars'tan Edirne'ye, Sinop'tan Antalya'ya Türkiye'nin tamamında doğal gaz kullanımı söz konusu. Günlük gaz tüketimi bazı zamanlar 300 milyon metreküp rakamlarına çıkabiliyor (Özellikle kışın aşırı soğuk ve yazın aşırı sıcak dönemlerde).
Rakamlarla Türkiye doğal gaz sektörü!
Toplam abone sayısı (Adet)............................: 16.911.570Aylık doğal gaz ithalatı (Milyon metreküp).......: 5.811
Aylık tüketim (Milyon Metreküp)......................: 6.089
Aylık İhracat (Milyon metreküp).......................: 104
Topla Doğal gaz dağıtım şirket sayısı (Adet)....: 72
Günlük Gaz Tüketimi (Metreküp, Ocak 2021)..: 203,1
Kaynak: GAZBİR Doğal Gaz sektör Raporu, Ocak 2021
Doğal gaz Türkiye için kalıcı oldu
Türkiye;1986'lı yıllarda hava kirliliği nedeniyle tanıştığı doğal gazı, bugün bir yaşam konforu olarak algılaması ve kullanımı, Türkiye için doğal gazı vazgeçilmez yaptı. Bir diğer ifadeyle doğal gaz, Türkiye için artık terk edilemez bir ısı ve enerji kaynağı oldu. Nedeni ise, Türkiye'nin tamamı yeraltından doğal gaz boru hatlarıyla (Doğal ana iletim ve dağıtım şebekeleri) ile kaplandı. Ayrıca; bir çok şirket ve devletle, doğal gaz alım anlaşmaları yapıldı. Bugün, doğal gaz abone sayısı 16 milyonu geçmiş durumda.Ucuz gaz alımı önemli
Rahatlığı ve diğer kaynaklara göre ucuzluğu nedeniyle tercih edilen ve hızlı yaygınlaşan doğal gaz için bundan sonraki süreçte yapılması gereken, gazın ucuz alınması ve tüketicilere sunulması. Ancak; yerli gaz üretim imkanlarının sınırlı olması ve ithalata bağımlılık ise, gazın fiyatı konusunda ucuz temini imkanlarını sınırlıyor. Bunun içinde, yeterli depolama altyapılarının kurularak doğal gaz fiyatlarının düştüğü - ucuzladığı zamanlarda gazın alınıp stoklanması gerekiyor. Yine, gaz arz - talep dengelemesinin yaşandığı dönemlerde de bu gazın şebekeye verilmesi gaz arz güvenliği açısından önem arzediyor. Fakat; alınacak bütün tedbirlere rağmen doğal gaz Türkiye için, ithal kaynak olması nedeniyle hem alım ve hemde fiyat konusunda ciddi reskler taşıyan bir enerji kaynağı olma özelliğini sürdürecek.
Evet doğal gaz, çevreci ve konforu bir faydalı bir yakıt türü. Ancak, gazın ithal kaynak olması, beraberinde bazı riskler taşıyor. Ülkenin baştan sona doğal gaz ağlarıyla örülmesi nedeniyle, bu risklere rağmen doğal gazla yaşamaya devam edeceğiz. Bu durumda gelecek dönemler için tek çözüm gaz ithal kaynaklarını mümkün olduğunca çeşitlendirmek ve ucuz gaz temin etmenin yollarını bulmak olacaktır.
EPDK ne zaman kuruldu?
Türkiye, enerji piyasalarının (Petrol, Doğal gaz, LPG, Elektrik) yönetim ve denetimi için 2001 yılında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'yı kurdu. EPDK'nın kurulmasıyla özellikle doğal gaz dağıtım sektörü çok hızlı bir gelişim sağladı. Bugün Türkiye doğal gaz dağıtımı, 72 özel şirket eliyle yapılıyor.