Rakamlarla 2022 Yılı Türkiye ENERJİ sektörü - EPDK!

EPDK, 2022 yılı aralık ayı enerji sektör raporlarını yayınladı. Raporların yayınlanması ile 2022 yılı elektrik, petrol, doğal gaz ve LPG sektörü ayrıntıları de netleşmiş oldu.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 2022 yılı aralık ayı enerji sektör raporlarını yayınladı (elektrik, akaryakıt-petrol, LPG-Likit Petrol Gazı, doğal gaz). Raporların yayınlanması ile 2022 yılı elektrik, petrol, doğal gaz ve LPG sektörü ayrıntıları da (üretim, tüketim, ithalat, ihracat vb) netleşmiş oldu. 

 

Türkiye 2022 yılında ne kadar elektrik tüketti?

Türkiye 2022 yılında ne kadar doğal gaz tüketti?

Türkiye 2022 yılında ne kadar akaryakıt tüketti?

Türkiye 2022 yılında ne kadar LPG tüketti?

ayrıntılar...

ELEKTRİK

Türkiye 2022 yılında ne kadar elektrik tüketti?

Türkiye 2022 yılında 253,5 milyar kilowtsaat (kwh) elektrik tüketti (Faturalandırılan).

Türkiye'de kaç elektrik abonesi var?

Türkiye'de toplam 48 milyon 563 bin 259 adet elektrik abonesi var (48.563.259 abone, Aralık 2022 sonu itibariyle). 

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Elektrik Piyasaları Sektör Raporu Aralık 2022 verilerine göre, Türkiye'de toplam elektrik abone sayısı 48 milyonu aştı. Aynı yıl toplam faturalandırılan elektrik tutarı ise 253,5 milyar kWh (kilowatsaat) oldu. Aynı dönem Türkiye elektirk kurulu gücü ise 95,1 bin megavat (MW) lisanslı ve 8,6 bin MW'si lisanssız olmak üzere 103,7 bin MW oldu. 

Rakamlarla Türkiye 2022 yılı elektrik sektörü...

(Kaynak: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Aralık 2022 Elektrik Sektör Raporu)

DOĞAL GAZ

Türkiye 2022 yılında ne kadar doğal gaz tüketti?

Türkiye 2022 yılında toplam 53 milyar 255 milyon metreküp (m3) doğal gaz tüketti. Türkiye aynı dönem toplam 54,6 milyar metreküp doğal gaz ithal etti. 

Türkiye'de kaç doğal gaz abonesi var?

Türkiye'de toplam 18 milyon 975 bin 481 adet doğal gaz abonesi var (Aralık 2022 sonu itibariyle). Aynı dönem doğal gaz serbest tüketici sayısı ise 725 bin 359 oldu. 

Rakamlarla 2022 yılı doğal gaz ithalat - ihracat, üretim ve tüketim rakamları...

(Kaynak: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Doğal Gaz Piyasası Sekötör Raporu Aralık 2022)

AKARYAKIT - PETROL

Türkiye 2022 yılında ne kadar akaryakıt tüketti?

Türkiye 2022 yılında toplam 29 milyon 522 bin 604 ton akaryakıt (benzin, motorin, uçak yakıtı, gaz yağı, diğer vb) tüketti (Aralık 2022 sonu itibariyle, iç tüketim). 

Akaryakıt şirketleri 2022 yılı pazar payları...

(Kaynak: EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu), Petrol Piyasası Sektör Raporu Aralık 2022 sonu)

LPG 

Türkiye 2022 yılında ne kadar LPG (Likit Petrol Gazı) Tüketti)?

Türkiye 2022 yılında toplam 3 milyon 873 bin 457 ton LPG (Likit Petrol Gazı) tüketti (Otogaz, tüpgaz ve propan. Aralık 2022 sonu itibariyle). En fazla LPG otogaz olarak tüketildi (Toplam otogaz tüketimi 3 milyon ton. Toplam tüketimdeki payı yüzde 79).

Rakamlarla LPG sektörü 2022

(Kaynak): Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) LPG (Likit Petrol Gazı) Piyasası Sektör Raporu Aralık 2022)

(Özel Haber  - Enerji Ekonomisi)

YORUM

Enerji Ekonomisi

ELEKTRİK

Türkiye, elektrik enerjisi sektörü altyapısını tamamlayan bir ülke konumunda. İlk elektirk santralini 1902 yılında Tarsus'da kurdu. Sonraki yıllarda nüfusunda artmasıyla, elektirk enerjisi sektörü hızlı bir gelişim sağladı. Aradan geçen yaklaşık 100 yıllık süre içerisinde sektör altyapısını tamamlayıp liberal-serbest bir piyasa yapısında hizmet vermeye başladı.

Cumhuriyetin ilk yıllarında kamu eliyle yürütülen elektrik hizmetleri, özellikle 1990'lı yıllar itibariyle başlayan özelleştirmelerle 'özel sektörde' elektrik hizmetleri vermeye başladı (Yap İşlet - Yİ, Yap İşlet Devret - YİD, özellştirmeler vb). 2000'li yıllardan sonrasında da (Özellikle EPDK'nın kurulup çalışmaya başlaması ile) özel sektörün elektrik sektörüne yer alması hızlanmıştır. Bugün itibariyle de elektrik sektöründe hizmetler ve yatırımlar ağırlıklı olarak özel şirketleri eliyle yapılmaktadır.

Türkiye elektrik iytiyacının yüzde 50-70 civarını, itahalat yoluyla karşılıyor (Zaman zaman rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle gibi yerli ve yenilenebilir enerji kaynakları ile yapılan üretimin artmasıyla, elektrik enerjisinde dışa bağımlılık yüzde 50'lere geriliyor). Sektör, gerek ithalat ve gerekse yerli üretim ve dağıtımla özel sektör ağırlıklı kamu-özel işbirliğiyle faaliyetlerini sürdürmektedir. 

DOĞAL GAZ

Türkiye ilk doğal gaz anlaşması ve kullanımıza 1984 - 1986 yıllarında tanış. İlk doğal gaz ithalatını (doğal gaz alım anlaşması - BOTAŞ) Rusya ile (eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) ile yaptı. İlk doğal gazı da İstanbul'da 'hava kirliliğini' önlemek amacıyla kullanmaya başladı. Sonraki dönemde doğal gaz sektörü özellikle EPDK'nın (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) 2001 yılında düzenleyici ve denetleyici kurum olarak kurulup göreve başlaması ve de özel şirketlerin sektöre girmesiyle gaz sektörü hızlı bir büyüme sürecine girmiştir. Bugün itibariyle Türkiye doğal gaz sektöründe hizmetler (özellikle dığıtım) özel şirketler eliyle yapılmakta, ithalat - ihracak faaliyetleri ise kamu  - özel sektör işbirliğiyle yürütülmektedir. 

2022 yılı sonu itibariyle de Türkiye'de, doğal daz 81 ilin tamamında kullanılmaktadır (Isınma, sanayi ve elektrik üretimi amaçlı). Doğal gazın tamama yakını ise (Yüzde 99 civarı) ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Ancak, sektör altyapısını A'dan Z'ye tamamlayan bir yapıda hizmet vermektedir. Bir diğer ifadeyle Türkiye doğal gaz sektörü bugün itibariyle altyapısını tamamlayan en genç ve sağlam enerjiş sektörüdür. 

AKARYAKIT - PETROL

Türkiye'de enerjide altyapısı tamam ve hazır sektörlerin başında ise akatyakıt - petrol sektörü geliyor. Halen akaryakıt ve petrolde ihtiyacının yüzde 90-95 arası ithalat yoluyla karşılanıyor. Ancak sektörün altyapısını tamamlamış olması, Türkiye'de hazır bir sektör olarak akaryakıt-petrol sektörü, rekabetçi bir ortamda faaliyetlerini sürdürmektedir.

Petrol üretimi; kamu ve özel sektör eliyle yapılırken, sektörde ağırlık kamunun elindedir. Ancak, akaryakıt - petrol dağıtım sektörü hizmetleri tamamen özel sektör eliyle yürütülmektedir. Bu açıdan da akaryakıt sektörü, Türkiye'de her türlü olumlu-olumsuz oratama karşı en hazır sektör durumundadır. 

LPG

Türkiye'de LPG (Likit Petrol Gazı) sektörü, tamamen özel şirketler eliyle hizmet vermektedir. Ürün ihtiyacının tamama yakını da yine özel sektör eliyle ve ithalat yoluyla yapılmaktadır. LPG Türkiye'de daha çok otogaz olarak tüketilirken, sanayida propan ve evlerde de tüpgaz olarak tüketimi söz konusudur (Ancak, son yıllarda doğal gaz kullanımının yaygınlaşması özellikle tüpgaz ve propon tüketimini olumsuz etkilemiştir). Ancak sanayi için dökme gaz ve konutlar için tüpgaz tüketimi söz konusu olsa da, LPG'de ana tüketim kalemini otogaz oluşturmaktadır. LPG (Likit Petrol Gazı) sektörü de, Türkiye'de altyapısını tamamlayan bir diğer enerji sektörüdür (Zaman zaman petrol-akaryakıt sektörü ile ortak alanlarda faaliyet gösterebilmektedir). Türkiye'de petrol rafinerileri de LPG üretimi yapmakla birlikte, ihtiyaç ağırlıklı olarak ithalat yoluyla karşılanmaktadır.

Enerji Sektörü yönetimi

Türkiye enerji sektörü - piyasaları için, enerji politikaların belirlenmesi ve uygulanması görevini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) yürütmektedir. Ancak enerji piaysalarını (Elektrik, petrol, doğal gaz ve LPG) denetim ve düzenleme görevi Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'ya ait (EPDK kuruluş  tarihi 2001). EPDK enerji sektörü yönetim görevini (Elektrik, petrol, doğal gaz, LPG), yasaların belirlediği çerçevede yürütmekte olup; Kurul, zaman zaman süreli de olsa 'tavan fiyat, üst limit' gibi uygulama ve Kurul kararları ile piyasalara müdahale edebilmektedir. 

Sonuç olarak Türkiye enerji piyasaları (4 ana sektör), altyapılarını tamamlamış olup, rekabetçi bir ortamda kamu - özel sektör eliyle faaliyetlerine devam etmektedir.