Lisanssız Elektrik Üretimi - 'Yönetmelik ile yapılan düzenlemeyi...'

'Yönetmelik ile yapılan düzenlemeyi tamamen mantıksız bulmak ve yok saymak da doğru olmayacaktır.'

Ayrıntılar Analiz'de...

'Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimi 6446 sayılı Kanunun 14. Maddesinde düzenlenmiştir.

Bu madde kapsamında faaliyette bulunacaklar lisans alama ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf tutulmuştur.

Ayrıca aynı maddenin 3. Fıkrası; “(3) Lisans alma yükümlülüğünden muaf olan yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten kişilerin ihtiyacının üzerinde ürettiği elektrik enerjisinin sisteme verilmesi hâlinde elektrik enerjisi son kaynak tedarik şirketince, 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında belirlenen fiyatlardan alınır.” Kapsamında ihtiyaç fazlası üretimin 10 (on) yıl boyunca 5346 sayılı Kanun kapsamında belirlenen fiyatlardan alınacağını hüküm altına almıştır.

         5346 sayılı Kanunun  “Lisanssız Elektrik Üretim Faaliyeti Başlıklı” 6/A maddesi; “Kendi tüketim ihtiyacını karşılamaya yönelik olarak yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten lisanssız elektrik üretim faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişiler; ihtiyaçlarının üzerinde ürettikleri elektrik enerjisini iletim veya dağıtım sistemine vermeleri halinde I sayılı Cetveldeki fiyatlardan on yıl süre ile faydalanabilir…” düzenlemesi ile lisanssız elektrik üretim faaliyetinde bulunan gerçek veya tüzel kişilerin ihtiyaç fazlası elektriğini aşağıdaki Ek-1 sayılı cetvel kapsamında EPDK tarafından ilan edilen kendi abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedeli üzerinden  10 yıl süre ile satın alınacağını açık bir şekilde belirtmiştir.

Bu düzenleme aslında 10 Mayıs 2019 tarihli resmi gazetede yayımlanan 30770 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararının 1. Maddesi ile düzenlenen EK MADDE 1’in son fıkrasını yasal zemine oturtmuştur.

“EK MADDE -1 …

üretilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından ilan edilen kendi abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedeli, tesisin işletmeye giriş tarihinden itibaren on yıl süre ile uygulanır.”

Tüm bu kanunlar ve Cumhurbaşkanlığı Kararı halen yürürlükte iken 11 Ağustos 2022 tarih ve 31920 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”in 16. Maddesi ile Yönetmeliğin 26. Maddesine 16. Fıkra eklenerek hukukun temel ilkeleri, kanunlar hiyeraşisi ve düzenlemelerin aleyhe geri yürümeme ilkesi tamamen ortadan kaldırılmıştır.

“(16) 12/5/2019 tarihinden sonra yapılan başvurular neticesinde bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu almaya hak kazanan kişilerin, ihtiyacının üzerinde satışa konu edilebilecek üretim miktarı, ilişkili tüketim tesisinin toplam elektrik enerjisi tüketimini geçemez. Bu miktarın üzerinde sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır. Bu fıkra hükmü, kurulu gücü 50 kW ve altındaki mesken abone grubundaki tüketim tesisleri ile ilişkilendirilen üretim tesisleri için uygulanmaz. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenir.”

Piyasa açısından böyle bir düzenlemeye ihtiyaç var mıydı?

Yönetmelik ile yapılan düzenlemeyi tamamen mantıksız bulmak ve yok saymak da doğru olmayacaktır. Aslında, yukarıda alıntı yapılan kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararının  bu yönde yapılarak çıkarılması gerekirdi.

Gerçek veya tüzel kişi yatırımcılara Kanunla verilmiş olan ve EPDK’nın düzenlemesine tabi dağıtım ve iletim şirketi tarafından verilen hakkı ve bu hak kapsamında yapılan yatırımları, alınan kredileri, gerçek veya tüzel kişilerin ticari yükümlülüklerini görmezden gelerek düzenleme yapmak hukuk devletinin en temel kavramlarını yok saymakla eşdeğerdir.

Burada yapılması gereken Geçici Madde düzenlemesi ile Çağrı Mektubu almaya hak kazanan veya yönetmeliğin yayımı tarihi itibari ile başvurusunu yapmış ve olumlu değerlendirilecek yatırımcıların haklarını koruyan bir düzenleme yapılmasıdır.

Ayrıca, yapılacak yeni düzenlemenin hukuksal ihtilaflara yol açmadan öncelikli olarak ilgili Kanunların ve Cumhurbaşkanlığı Kararının değişikliği ve buna dayanarak bir Yönetmelik düzenlemesi daha yerinde olacaktır.

Aksi durum zaten yoğun olan yargının yükünü gereksiz bir şekilde artırılmış olacaktır.'

(Analiz)