İran Petrol Krizi Türkiye'yi etkiler mi?
İran Petrol Krizi Türkiye'yi etkiler mi?
ANALİZ HABER - ENERJİ EKONOMİSİ
Suudi Arabistan'ın petrol sahalarına (Aramco) yapılan saldırılar sonrası gözler Suudi Arabistan, İran ve ABD'ye çevrildi. ABD (Amerika Birleşik Devletleri) ve Suudi Arabistan saldırılardan İran'ı sorumlu tutuyor. Bu durum ise, İran'a yönelik bir muhtemel bir saldırı tartışmalarını beraberinde getiriyor. Bu durum ise, en çok Türkiye'yi ilgilendiriyor.
İRAN TÜRKİYE PETROL İTHALATINDA 14. SIRADA
Öncelikle rakamsal verilere bakarsak İran, Türkiye petrol ithalatında (Ham petrol ve ürün) 14. sırada. Payı yüzde 0,59. Yani yüzde 1 bile değil. Bu demektir ki, ilk bakışta İran Petrol Krizi (Muhtemel ABD SUUD saldırısı vb), Türkiye petrol piyasalarını olumsuz etkilemesi söz konusu değil. Türkiye petrol ithalatına dönersek, ithalatta en fazla pay yüzde 38,28 ile Rusya'ya ait. Bu ülkeyi sırasıyla ikinci ve üçüncü sırada Irak ve Hindistan izliyor.
İRAN - SUUD - ABD KRİZİ ETKİLER
Evet, istatistiki veriler üzerinden İran - ABD - Suud krizi Türkiye petrol piyasalarını ilk bakışta etkilemez gözükse de, orta ve uzun vadede muhtemel kriz başta Türkiye olmak üzere dünya petrol piyasalarını olumsuz etkiler. Çünkü, böyle bir kriz İran'la sınırlı kalmaz. Krizin dünya petrol piyasalarının en önemli üretim-nakliye trafiğinin merkezlerinden birisi olan Basra Körfezi'ne yansıması kırılma noktası olur. Çünkü böyle bir durum, önemli petrol üretici ülkeler arasında yer alan Suudi Arabistan, İran, Katar, Kuveyt, BAE (Birleşik Arap Emirlikleri) gibi bölgenin bütün petrol üreten ve ihraç eden ülkelerini yakından uzaktan etkileyecektir. Bu ise, uluslararası petrol trafiği ve ticareti açısından büyük kriz demektir.
PETROL STOKLARI ÖNEMLİ
Sonuç olarak, uluslararası petrol piyasaları için İran - ABD ve Suudi Arabistan arasındaki krizin büyümesi, hiç istenmeyen bir durumdur. Ancak, krizlerin bazen çıkmasını öngörmek çok zordur. Bu nedenle de Türkiye dahil bütün ülkeler Ulusal Petrol Stokları'nı gözden geçirmeli ve hazır hale getirmelidir. Şu kadar ki, petrolün doğal gaz ve diğer enerji kaynaklarına göre daha bol kaynaklı olması, nakliyesinin kolaylığı (Boru hatları, en önemlisi tanker taşımacılığı -deniz, kara vb) kriz durumları da olsa teminini kolaylaştıran bir unsur. Fakat, yine de krizlerin ilk vurucu etkilerinden en az etkilenmek için, hazırlıklı olmak en iyisi.
TÜRKİYE PETROL İTHALATI VE İRAN
SIRA ÜLKE TOPLAM PAY
NO (TON) (YÜZDE)
1- Rusya Federasyonu 1.206.196,187 38,28
2- Irak 898.915,387 28,52
3- Hindistan 898.915,387 28,52
4- Kazakistan 145.254,602 4,61
5- Suudi Arabistan 105.000,000 3,33
.
.
.
14- İran 18.569,676 0,59
Açıklama: Toplam: Ürün ve ham petroldür.
Kaynak: EPDK, Petrol Piyasası Sektör Raporu - Haziran 2019