Grizu nedir?
Grizu nedir? Ya da Grizu patlaması ne demek?
Grizu ne demek?
Grizu: Metanın havayla karışımı.
Maden Ocaklarıyla ilgili tanımlar - terimler!
- Ateşleme: Kazı işlerinde deliklere doldurulmuş olan patlayıcı maddelerin patlatılması.
- Ateşleyici: Patlayıcı madde kullanılması koşullarını yerine getirmek üzere, yeterlik belgesine sahip kişi.
- Ayak: Maden içerisinde iki galeri arasında cephe halinde üretim yapılan yer.
- Baca: Maden içerisinden sürülen galeri.
- Baraj: Yeraltında yangın, su, zararlı gaz ve diğer tehlikeleri önleyici engeller.
- Bür: Yerüstüyle bağlantısı olmayan kuyu.
- Cep: Galeri, varagel ve vinç dip ve başlarıyla ara katlarında ve ızgaralarda görevli çalışanların ve ateşleme görevlilerinin korunmaları amacıyla serbestçe sığınabilecekleri biçimde yapılan yuvalar.
- Çatlak: Ana kütleden ayrılmış, her an düşebilecek parçalar.
- Çatlak sökümü: Bir kademenin kazı işlerinin devamı sırasında ana kitleden ayrılmış, düşebilecek durumdaki parçaların temizlenmesi.
- Freno: Varagel üzerinde taşımayı sağlayan sistem.
- Grizu: Metanın havayla karışımı.
- Kademe: Açık işletmelerde belirli aralık, kot ve eğimlerle meydana getirilen basamak şeklindeki çalışma yerleri.
- Lağım: Taş içerisinde sürülen galeri.
- Nefeslik: Ocak havasının giriş ve çıkış yolu.
Ocak (Maden ocağı) ne demek?
- Ocak: Kuyuları ve giriş çıkış yollarıyla yeraltındaki bütün kazıları, bu kazılardan çıkan pasanın çıkartıldığı yatımlı ve düz galerileri, diğer yolları ve üretim yerlerini, çıkarma, taşıma, havalandırma tesislerini, yeraltında kullanılan enerjinin sağlanmasında ve iletilmesinde kullanılan sabit tesisleri, açık işletmelerde giriş çıkış yolları ile tüm maden kazıları, bu kazılardan çıkan pasanın döküldüğü döküm sahalarını,
- Röset: Kuyu ve başaşağıların dip ve başlarının katlardaki yatay yollarla olan bağlantı yerlerini,
- Sıkılama: Lağım deliklerine patlayıcı madde konulduktan sonra kalan boşluğun gerektiği biçimde doldurulmasını,
- Sondajla maden çıkarma işlerinin yapıldığı işyerleri: Madenlerin sondaj kuyuları açılarak çıkarılması, arama amacıyla sondaj yapılması, çıkarılan madenlerin işlenmesi hariç satışa hazırlanması işlerini,
- Şev: Kademe, alın ve yüzlerindeki eğimi,
- Topuk: İşletmelerde güvenlik için bırakılan maden kısımlarını,
- Varagel: Dolu araba aşağıya inerken boş arabanın yukarıya çıkmasını sağlayan ve karşılıklı ağırlık esasına göre, eğimli düzey üzerinde fren ve halat kullanılarak yapılan taşıma yerini,
- Yeraltı ve yerüstü maden işlerinin yapıldığı işyerleri: Madenlerin yeraltı veya yerüstünden çıkarılması, madenlerin çıkarma amacıyla araştırılması, çıkarılan madenlerin işlenmesi hariç, satışa hazırlanması işlerini,
Metan gaz pataması nedir?
Metan gazı patlaması nasıl oluşur?
- Madenlerde kaza sonucu en fazla ölüm, metan (grizu) patlamaları nedeniyle yaşanmaktadır.
- Kimyasal formülü CH4 olan metan renksiz, kokusuz ve patlayıcı bir gazdır. Özgül ağırlığı 0,55 g/cm3 olduğu için havaya göre daha hafif bir gaz olan metan zehirli olmamakla beraber, maden havasında oksijen oranını % 12’nin altına düşürecek kadar yoğun ise boğucu özellik göstermektedir.
- Grizu, metanla havanın karışımını ifade etmektedir. Metan (grizu) patlaması, maden havasında % 4 – 15 metan bulunduğu durumlarda gerçekleşebilir; en güçlü patlama ise % 9,5 metan ihtivası ile meydana gelir. % 15’in üzerinde metan ihtiva eden ortamlar ise, yanıcı ve parlayıcı özellik taşımaktadır.
- Tutuşma sıcaklığı 650–750 0C olan metanın 1 kilogramının yanması neticesinde 13300 Kcal ısı açığa çıkmaktadır ki; bu oran 1 kg barutta 580 Kcal’dir.
Kaynak: İSGGM
Enerji Ekonomisi