Elektriğe zam gelecek mi? - Elektrikler kesilecek mi?
- Türkiye'de elektrik fiyatları: Elektrik 1 Ekim de, 3 aylık dönem için (Ekim - Kasım - Aralık) yeniden belirlenecek. Fiyat belirleme, dünyada ham petrol fiyatlarının anormal arttığı bir döneme denk geldi.
- Avrupa, sürpriz bir şekilde elektrik krizini konuşmaya başladı. Son bahar ve kış dönemlerinde Avrupa'da elektrik krizi yaşanacağı ve bölgesel - ciddi elektrik kesintilerinin olabileceği konuşuluyor. Bu durum, Türkiye'yi de yakından ilgilendiriyor.
AYRINTILAR!
Son 50 yılın en sıcak günleri: Meteoroloji (MGM) verilerine göre Türkiye, son 50 yılın en sıcak ağustos aylarından birini yaşadı. Ağustos ayının normalde sıcak ve de aşırı sıcak geçmesi, elektrik tüketimini artırdı. Tüketimde yeni rekorlar kırıldı. Yaz olduğundan, soğutma amaçlı klimalar yoğun elektrik tüketti.
Önümüz kış ve bu seferde ısıtma amaçlı klima kullamını olacak. Tabi, yaklaşık 17 milyon doğal gaz abonesi de kombi - kazanları yakacak. Ve tabi, kombi kazanlar elektrikle çalışıyor. Aynı şekilde, yaz tatilleri bitti. Ticaret - sanayi, elektrik tüketimi de artacak.
Türkiye'nin önünde, elektrik tüketiminin artacağı bir sezon var. En önemlisi de bu sezonda, elektriğin kesintisiz sağlanması gerekiyor.
1 Ekim'de elektrik fiyatları belirlenecek: Zammı - indirim mi olacak?
Elektrik fiyatları, mevzuat gereği 1 Ekim'de yeniden belirlenecek (Ekim - Kasım - Aralık 2021 dönemi için). Fiyatlar, girdi maliyetlerindeki artış ve azalışa göre belirleniyor, EPDK tarafından (Enflasyon, döviz, petrol - doğal gaz fiyatları vb). Kaynaklara göre Türkiye Elektrik Üretimi
Kaynak Pay (Yüzde)Doğal Gaz 43
Barajlar (HES) 10
İthal Kömür 16
Linyit 14
Diğer* 17
*Rüzgar, Güneş, Jeotermal vb.
Kaynak: TEİAŞ - YTBS, 16 Eylül 2021.
Doğal gaz: Aslında elektrik fiyatları için en önemli belirleyici 2 unsur, doğal gaz ve barajlardır. Çünkü doğal gaz, son dönemde tekrar Türkiye elektrik ihtiyacının yaklaşık yarısını karşılamaya başladı. Doğal gaz fiyatları ise petrole bağlı. Petrol fiyatları ise son aylarda rekor kırıyor. Bu nedenle, ay sonu belirlenecek elektrik fiyatları için doğal gaz kaynaklı ciddi zam baskısı oluşmuş durumda.
Barajlar: Elektrik fiyatları için bir diğer en önemli belirleyici etken ise, barajlar - yani Hidroelektrik santralleridir (HES'ler). Barajlarda, birim üretim maliyeti çok düşük. Bu ise, elektrik birim fiyatlarına indirim yönünde baskı oluşturuyor. Fakat bir şartla, o da şudur; barajların doluluk oranının yüksek olması gerekiyor. Halen Türkiye toplam elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 10-15 civarı bir bölümü barajlardan karşılanıyor. Nedeni ise, yaz döneminde barajlara elektrik üretimi için ağırlık verilmesi. Ve tabi; yazın yaşanan aşırı sıcaklar nedeniyle de bir taraftan barajlardaki su hızla azalırken diğer taraftan da yağışlardaki azalış sonucu barajlara gelen su miktarı düştü. Bu nedenle, elektrik fiyatlarına barajların kısa sürede indirim yönünde baskı oluşturması zor ihtimal.
1 Ekim: Sonuç olarak, 1 Ekim'de elektrik fiyatları için yeni dönem olacak. Ham petrol fiyatlarındaki artışlarlar, doğal gaz fiyatlarınıda etkileyecek. Ve Elektrik fiyatlarına ay sonunda doğal gaz kaynaklı bir zam söz konusu olabilecek. Zammın oranını şimdiden kestirmek zor. Ancak, petrol - doğal gaz maliyeti aynen yansıtılırsa elektrik birim fiyatlarına zam oranı yüksek olur. Buna karşın, maliyetlerde kaydırma veya öteleme gibi bir işlem olursa zam oranı düşük olur, en azından konutlar için.
Fakat, şu anki verilere bakıldığında ay sonu elektrikte zam gelmesi, yüksek bir ihtimal olarak öne çıkıyor.
Elektrik kesilir mi?
Türkiye, 1 Ekim'de belirlenecek elektrik fiyatlarını konuşurken Avrupa ve ABD, bir taraftan enerji fiyatlarını diğer yandan ise enerji krizini konuşmaya başladı. Avrupa'nın bir anda; bir taraftan elektrik fiyatları ve diğer yandan ve arz - talep dengesinde oluşan dengesizliği konuşmaya başlaması, piyasalarda şok etkisi yaptı. Özellikle Avrupa'da elektrik kesintileri gibi bir durum yaşanırsa, bundan Türkiye'de etkilenecektir. Çünkü Avrupa ve Türkiye, ağırlıklı olarak aynı kaynakdan (Rusya) doğal gaz - petrol temin ediyorlar. Dolayısyla ortak kaynakta oluşacak fiyat ya da arz - talep krizi, Türkiye'yi de hiç kuşkusuz etkisi altına alacaktır.Bu nedenle de; muhtemelen yaşanacak böyle bir kriz için barajlar yani HES'ler, şimdiden enerji stok amaçlı hazırlanmalı.